VAT: Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej – wyrok Dong Yang i nadal nierozstrzygnięte wątpliwości

7 maja 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wydał długo oczekiwany wyrok w sprawie Dong Yang Electronics sp. z o.o. (C-547/18) w zakresie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT.

Wyrok stanowi kolejny etap ku wyjaśnieniu wątpliwości związanych z rozumieniem stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na gruncie VAT. TSUE wypowiedział się w zakresie możliwości uznania, że usługodawca posiadający siedzibę w państwie trzecim, posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej z samego faktu, że posiada spółkę zależną.

Polskie organy podatkowe uznają, że w sytuacji, gdy zagraniczny podmiot korzysta w Polsce z usług podwykonawcy w celu wykonania świadczenia, to podwykonawca tworzy dla niego stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dlatego podwykonawca powinien wystawić zagranicznemu podmiotowi fakturę na świadczenie usług z podatkiem VAT. W szczególności, takim stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej jest, zdaniem organów podatkowych, spółka zależna zagranicznego przedsiębiorcy.

Sprawa przed TSUE dotyczyła Dong Yang, tj. polskiej spółki, świadczącej usługi montażu płytek na rzecz spółki z Korei Południowej. Materiały, z których korzystał Dong Yang były wydawane przez polską spółkę zależną koreańskiego kontrahenta, której później przekazywane były gotowe płytki.

Dong Yang została zapewniona, że koreański kontrahent nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, dlatego też potraktowała świadczone usługi jako niepodlegające VAT w Polsce.

Jednakże, polskie organy podatkowe zakwestionowały rozliczania Dong Yang bowiem uznały, że miejscem świadczenia jest Polska. Organy uznały, że spółka koreańska posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poprzez posiadanie spółki zależnej. W związku z czym, świadczone przez Dong Yang usługi powinny były zostać opodatkowane według 23% stawki VAT.

Nie zgadzając się z taką klasyfikacją, Dong Yang zaskarżył decyzję do WSA, który zdecydował się wystąpić z pytaniem prejudycjalnym do TSUE w zakresie rozumienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz obowiązków podmiotu trzeciego dla potrzeb prawidłowego opodatkowania VAT.

W swoim rozstrzygnięciu TSUE wskazał, że przepisy Dyrektywy 2006/112/WE oraz rozporządzenia wykonawczego Rady UE 282/2011 powinny być interpretowane w ten sposób, że:
– z samego faktu, że usługodawca posiada spółkę zależną w innym państwie nie można wywodzić, że stanowi ona jego stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej;
– usługodawca nie jest zobowiązany do badania, w celu dokonania takiej oceny, stosunków umownych łączących te dwa podmioty.

TSUE potwierdził więc, że spółka zależna nie może automatycznie świadczyć o posiadaniu stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, jednocześnie jednak TSUE nie wykluczył takiej możliwości. TSUE wskazał, że dokonanie oceny, czy spółka zależna może stanowić stałe miejsce prowadzenia działalności powinno być dokonane przy uwzględnieniu rzeczywistej roli gospodarczej i handlowej.

Wyrok Dong Yang nie rozstrzyga wątpliwości, które wiążą się ze stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności nie określa w jakich okolicznościach spółka zależna może stać się stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej.

Spodziewamy się, że wyrok TSUE nie zmieni podejścia polskich organów podatkowych, dlatego należałoby uważnie przeanalizować wszystkie transakcje z udziałem podmiotów zagranicznych, w których podmioty zagraniczne wykonują dostawę towarów w Polsce lub świadczą usługi do nabywców w Polsce w celu ustalenia, z jakich zasobów w Polsce korzystają takie podmioty w związku z wykonywaniem swoich świadczeń oraz czy zasoby te nie kreują dla nich stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Temat stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej będzie ponownie rozstrzygany przez TSUE w sprawie C -931/19.