Projekt ustawy o obowiązkowym mechanizmie podzielonej płatności w VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wprowadzający od 1 września 2019 r. obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (MPP) w odniesieniu do realizowanych pomiędzy podatnikami płatności powyżej 15.000 zł brutto wynikających z faktur VAT, których przedmiotem są towary lub usługi wymienione w załączniku do nowelizacji.

Projekt nowelizacji stanowi wdrożenie wydanej na początku br. decyzji Komisji Europejskiej zezwalającej na wprowadzenie w Polsce obowiązkowego MPP w okresie do 28 lutego 2022 r.

Zakres zastosowania przepisów nowelizacji

Obowiązkowym MPP mają zostać objęte płatności m.in. za:
– benzyny silnikowe, olej napędowy, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych oraz olej opałowy i smarowy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym;
– węgiel kamienny i brunatny, koks, brykiet;
– akcesoria do pojazdów samochodowych i motocykli oraz akumulatory;
– sprzęt elektroniczny;
– wyroby ze stali oraz inne towary, względem których aktualnie stosowane jest tzw. odwrotne obciążenie;
– usługi budowlane niezależnie od tego czy zostały wykonane przez podwykonawcę czy głównego wykonawcę.

W związku z powyższym, projekt nowelizacji przewiduje całkowitą likwidację rozliczania VAT od transakcji krajowych na zasadach odwrotnego obciążenia (reverse charge) oraz znaczne ograniczenie zastosowania przepisów o odpowiedzialności solidarnej nabywcy za zaległości podatkowe dostawcy, w tym likwidację instytucji kaucji gwarancyjnej. Odpowiedzialność solidarna będzie miała zastosowanie tylko względem towarów objętych MPP i w sytuacji, gdy płatność została zrealizowana z pominięciem MPP ze względu na nieprzekroczenie progu 15.000 zł brutto.

Obowiązki podatników wynikające z nowelizacji

Podatnik wystawiający fakturę VAT na kwotę ponad 15.000 zł brutto za towary lub usługi wymienione w załączniku do nowelizacji będzie zobowiązany dodać na niej stosowną adnotację oraz przyjąć od nabywcy płatność z zastosowaniem MPP, a nabywca będzie zobowiązany do dokonania zapłaty z zastosowaniem MPP.

W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania obowiązkowego MPP wszyscy podatnicy zobowiązani do stosowania tego mechanizmu będą musieli posiadać rachunek VAT, w tym podmioty zagraniczne zarejestrowana na VAT w Polsce.

Konsekwencje naruszenia obowiązku rozliczenia faktury z zastosowaniem MPP

• Dostawca/Usługodawca

Brak wpisania przez sprzedawcę na fakturze VAT adnotacji o konieczności jej zapłaty z zastosowaniem MPP będzie wiązał się z koniecznością zapłaty dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 100% kwoty podatku VAT wykazanego na tej fakturze. Ponadto, działanie takie może zostać zakwalifikowane jako wystawienie faktury w sposób wadliwy podlegające odpowiedzialności karno-skarbowej.

• Nabywca/Usługobiorca

Z kolei brak dokonania przez nabywcę płatności z zastosowaniem MPP mimo takiego obowiązku będzie wiązał się z koniecznością zapłaty dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 100% kwoty podatku VAT wykazanego na tej fakturze i dodatkowo będzie traktowane jako przestępstwo skarbowe zagrożone maksymalną stawką grzywny 720 stawek dziennych (do nawet 21,7 mln zł).

Ponadto, od 1 stycznia 2020 r. podatnik, który mimo takiego obowiązku nie dokona płatności z zastosowaniem MPP nie będzie mógł rozpoznać tej płatności jako kosztu podatkowego na gruncie podatku dochodowego.

Zmiany mające na celu uelastycznienie MPP

Nowelizacja rozszerza zakres wykorzystania środków zgromadzonych na rachunku VAT poprzez umożliwienie uregulowania nimi zobowiązań wynikających z podatku dochodowego (w tym zaliczek na PIT), podatku akcyzowego, jak również należności celnych oraz składek ZUS. Ponadto, nadal z rachunku VAT będzie można regulować zobowiązania z tytułu podatku VAT, w tym dodatkowe zobowiązanie podatkowe oraz uiszczać tzw. szybki VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych.

Nowelizacja przewiduje również możliwość realizacja zbiorczych przelewów z wykorzystaniem MPP, z zastrzeżeniem, że obejmą one wszystkie faktury VAT otrzymane od danego kontrahenta w okresie nie dłuższym niż miesiąc, w tym nie objęte mechanizmem podzielonej płatności VAT.

Termin wejścia w życie nowelizacji i przepisy przejściowe

Zgodnie z nowelizacją obowiązek stosowania MPP będzie obowiązywał od 1 września 2019 r.

Natomiast przepisy dotychczasowe należy stosować w odniesieniu do dostawy towarów oraz świadczenia usług, które aktualnie rozliczane są na zasadach odwrotnego obciążenia, dokonanych:
– przed dniem 1 września 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 sierpnia 2019 r.,
– po dniu 31 sierpnia 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 września 2019 r.

W związku z likwidacją instytucji kaucji gwarancyjnej podmioty, które ją złożyły po wejściu w życie ustawy będą mogły uzyskać jej zwrot w terminie 40 dni od złożenia stosownego wniosku.